وقتی دخترم را باردار بودم، نقشه کشیدم تا در سه ماهه ی سوم لباس های نوزادم را انتخاب کنم و با شوهرم بیشتر خوش بگذرانم و خانه ی خود را برای نورسیده آماده کنیم. اما در هفته ی سی و یکم انقباض ها آغاز شدند. پزشک برای بهبودی اوضاع دارویی تجویز کرد و برای ادامه ی دوران بارداری دستور استراحت مطلق داد. یعنی باید روی تخت دراز بکشم (ترجیحا به پهلو) وفقط برای رفتن به دستشویی و حمام از بستر برخیزم.
او مجاز نبود برای خوردن میان وعده به آشپزخانه برود، برای تنفس هوای تازه در بالکن منزل بنشیند. این مادر در هفته سی و هشتم بارداری فرزندش را به دنیا آورد. او می گوید: از هر لحظه ی استراحت مطلق بیزار بودم. حوصله ام سر رفته بود و مضطرب بودم و احساس می کردم در خانه ی خودم زندانی شده ام. این دوران فصل وحشتناکی در زندگی من بود که آن را برای هیچ کس آرزو نمی کنم. در بسیاری از وضعیت های مشابه، شاید استراحت مطلق ضروری نباشد. ۹۰٪ از متخصصان زنان و زایمان استراحت مطلق را برای بانوانی تجویز می کنند که احتمال خطر زایمان زودرس به دلیل وجود مشکلاتی مثل فشار خون بالا، بارداری چندقلو و خونریزی واژن افزایش یافته است، اما هیچ مطالعه ی معتبری نشان نداده است که استراحت مطلق درمانی موثر باشد.
در واقع، بنابر اعلام دانشکدهی زنان و زایمان آمریکا، ظاهرا استراحت مطلق میزان زایمان های زودرس را بهبود نمی بخشد و نباید به طور معمول توصیه شود. اما هنوز پزشکان سالانه حدودا برای یکی از هر پنج بارداری این پیشنهاد را می دهند. به گفته ی دکتر "مارک تسلیمی"، پروفسور پزشکی مادر جنین، امروزه استراحت مطلق بیش از حد تجویز می شود. اکثر بانوانی که در حال استراحت مطلق هستند، به آن نیازی ندارند و بسیاری از پیچیدگی های جسمی، احساسی و اقتصادی را تجربه می کنند که کاملا غیرضروری است.

استراحت مطلق بر اساس عقل سلیم
چرا پزشکان بر درمانی متکی هستند که فایده ای را نشان نداده است؟ اول، چون روش تضمینی دیگری برای پیشگیری از زایمان زودرس وجود ندارد. به گفته ی دکتر "جان تروپ"، متخصص مادر-جنین، اگر قرار است زایمان زودرس رخ دهد، اتفاق می افتد اما سخت ترین کار در دنیا گفتن این موضوع به بیمار است که "نمی دانم چگونه به شما کمک کنم". پزشکان به بیماران شان استراحت مطلق توصیه می کنند، زیرا به این ترتیب، حداقل کاری انجام داده اند.
در میان جامعه ی پزشکی اعتقادی راسخ وجود دارد که استراحت مطلق زمان می خرد. این توصیه ای است که قرن ها قدمت دارد و سال هاست که کارایی دارد و با این افکار عجین شده است که استراحت مطلق استرس مادرانه را کاهش می دهد، جریان خون به رحم را فزونی می بخشد و فشار بر دهانه ی رحم را کم می کند.
به گفته ی دکتر "چارلی لوکوود"، متخصص زنان و زایمان، پزشکان در این زمینه باید محافظه کار باشند، زیرا ما دو نفر را زیر نظر داریم (مادر و جنین) و به همین دلیل، خطرات بیشتر خواهند بود.
در همین حال، برخی پزشکان می گویند که استراحت مطلق فقط بر اساس عقل سلیم است. به گفته ی دکتر "سوزان تروپین"، پروفسور زنان و زایمان، بسیاری از مادران باردار به خود بیش از حد فشار می آورند و با وظایف، خانواده و زندگی اجتماعی خود درگیر می شوند. استراحت در بستر محدود_روزانه چند ساعت_ آنها را مجبور می کند که آهنگ کندی به حرکات شان بدهند. اما فواید استراحت مطلق ثابت نشده است، و چون موضوعی به شدت پذیرفته شده است، به معنای درست بودن آن نیست. از نظر علمی، استراحت مطلق درمانی معتبر نیست.

از خودگذشتگی مادر
به رغم نبود شواهدی که استراحت مطلق کارساز است، پزشکان هنوز آن را تجویز می کنند و اکثر مادران در انتظار به طور کامل از دستورها اطاعت می کنند گرچه انجام دادن آن فشار زیادی بر آنان می آورد صرف نظر از فشار بر خانواده. به گفته ی دکتر "جودیت مالونی"، پروفسور متخصص تغذیه، بانوان برای اجرای استراحت مطلق بهای سنگینی می پردازند. طبق نظر پروفسور مالونی، استراحت مطلق به آثار منفی می انجامد، مثل تخریب ماهیچه ای، درد لگن، افزایش وزن مادر و بچه، افزایش خستگی و افسردگی پس از زایمان. پس از هفته ها استراحت مطلق، اغلب مادران توان آن را ندارند که از نوزادانشان مراقبت کنند.
خانمی که در دوران بارداری اش مجبور به استراحت مطلق شد. در هفته ی بیست و چهارم بارداری و پس از شروع انقباض هایش، پزشک برای او استراحت مطلق توصیه کرد. او می گوید: این تجربه سخت ترین دوران زندگی من بود. از آنجا که جز برای رفتن به حمام و دستشویی، باید در بستر دراز می کشیدم، مجبور شدم کار نیمه وقت خود را رها کنم. شوهرم اضافه کار می کرد و شب ها هم کارهای خانه را انجام می داد. از طرفی بسیار کلافه بودم، چون نمی توانستم از پسر شانزده ماهه ام مراقبت کنم.
این خانم می گوید: فرزندم برای بالا رفتن و پایین آمدن از تختش باید از نردبانی استفاده می کرد، اما نمی توانستم از فرزندم مراقبت کنم و احساس گناه من تحمل ناپذیر بود. مادر بودم. همسر بودم، اما احساس می کردم که شوهرم را رها کرده ام. پس از تولد دخترم، چنان بی حال شده بودم که با همان چند قدم تا اتاق بچه به نفس تنگی می افتادم.
در هر حال، به رغم تمام زجرها، ارزش این را داشت که برای حمایت از فرزندم هر کار ممکن را انجام داده بودم. شاید اثبات پزشکی وجود نداشته باشد که استراحت مطلق کارساز است، اما من آن را انجام دادم و نوزاد دختر سالمی به دنیا آوردم. همین برای من کافی است.

از دستورها پیروی کنید
اگر پزشک گفت که باید استراحت مطلق داشته باشید، چه کنید؟
اول، از پزشک بپرسید که آیا علت آن خطر زایمان زودرس است. در این موارد، به پهلو دراز بکشید خصوصا سمت چپ که جریان خون به رحم را افزایش می دهد شاید موثر باشد. بهتر است بانوان برای مدتی طولانی روی پشت دراز نکشند، زیرا این حالت به شاهرگی فشار می آورد که خون را از پایین بدن به قلب باز می گرداند.
وقتی پزشک استراحت مطلق تجویز کرد، باید دستورهای او را درک کنید. در واقع، طیفی از کارهای منزل مثل جاروبرقی کشیدن و خرید روزانه را باید حذف کنید. تمام جزئیات را بپرسید، آیا می توانید سوار ماشین شوید، آیا آمیزش جنسی مجاز است، آیا می توانید از پله ها بالا بروید، تا چقدر وزن می توانید بلند کنید و چه مدت باید زیر دوش بایستید.
یادتان باشد که چون برای استراحت مطلق معنای استانداردی وجود ندارد، تجویز پزشک می تواند برای افراد مختلف متفاوت باشد. به همین علت، متخصصان توصیه می کنند که با پزشکان زنان و زایمان دیگری نیز مشورت کنید.
به گفته ی دکتر "راجر نیومن"، متخصص پزشکی مادر-جنین، استراحت در بستر موضوع غریبی است. از آنجا که پزشکان در تشخیص افرادی که در خطر زایمان زودرس هستند، عملکرد خوبی ندارند تا زمانی که در مسیر درست قرار بگیریم، برای پیشگیری از وخامت اوضاع به تجویز استراحت مطلق برای برخی بیماران ادامه خواهیم داد. اگر با پزشکی معتمد مشورت کنیم و به تصمیم گیری مشترکی دست یابیم، قدم بزرگی برای شما و فرزندتان برداشته ایم.

منبع: نی نی پلاس